Dieta a trądzik dieta

Dieta a trądzik – ostatnim czasem statystyki pokazują, że coraz większy odsetek społeczeństwa boryka się z powszechnym schorzeniem skóry jakim jest trądzik pospolity, który może mieć podłoże zarówno hormonalne, jak i powiązane ze sposobem odżywiania.

Trądzik pospolity (Acne vulgaris)

Jest powszechnie występującą, przewlekłą chorobą zapalną skóry. Na jego rozwój wpływ mają czynniki: genetyczne, aktywność androgenna, inne zaburzenia hormonalne (np. zespół policystycznych jajników PCOS czy zaburzenia pracy tarczycy), rozwój bakterii Propionibacterium acnes, nadmierne wydzielanie łoju, rogowacenie skóry, stres, nieodpowiednia dieta (także spożywanie składników nietolerowanych m.in. laktoza czy gluten) oraz niektóre substancje lecznicze (szczególnie streoidy, leki przeciwpadaczkowe, przeciwdepresyjne) i kosmetyki.

Trądzik najczęściej dotyka młodzież nastoletnią, co związane jest ze zwiększoną w tym okresie aktywacją hormonalną. Jednakże, ostatnimi czasy, możemy zaobserwować wzrost odsetka osób starszych, u których on występuje.

Głównymi metodami terapii trądzika pospolitego jest farmakoterapia, dobrze dobrana pielęgnacja skóry oraz prawidłowe odżywianie.

Dieta a trądzik

Sposób odżywiania, przy występowaniu trądziku pospolitego powinien być jak najlepiej zbilansowany i dostarczać wszystkich niezbędnych składników odżywczych, mineralnych i witamin, tym bardziej w wieku dojrzewania. Podaje się również listę produktów, które powinny zostać wyeliminowane z diety, aby nie podrażniać stanu zapalnego oraz negatywnie wpływające na rozwój tego schorzenia.

Do najważniejszych składników pokarmowych, na które zwraca się uwagę przy układaniu jadłospisu, należą: kwasy tłuszczowe z rodziny Omega 3 i Omega 6 (tzw. witamina F) oraz inne kwasy tłuszczowe należące do grupy nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT) – kwas linolowy i α – linolenowy (tzw. EPA i DHA). Mają one bowiem pozytywny wpływ na stan skóry poprzez zdolność zmniejszania stanu zapalnego i alergicznego oraz możliwość hamowania odpowiedzi immunologicznej, a także zmniejszania ostrości przebiegu procesów zapalnych i bakteryjnych. Ponadto wykazują również właściwości fotoprotekcyjne oraz przeciwzapalne (podobnie jak witamina A). Niedobór wielonienasyconych kwasów tłuszczowych (WNKT) może powodować zmniejszoną płynność sebum, co wiąże się z zamknięciem ujść gruczołów łojowych, zaburzeniami procesu rogowacenia naskórka i powstania zaskórników. Zwiększenie spożycia tłuszczów Omega 3 i Omega 6 zwiększało odporność na zmęczenie oraz poprawę nawilżenia, elastyczność, gęstości skóry. Stosunek spożycia tych kwasów tłuszczowych w diecie powinien wynosić 1:3 lub 1:5, aby nie przyczyniać się do rozwoju czynników prozapalnych.

Równie ważnym składnikiem okazały się węglowodany o niskim indeksie glikemicznych (IG) oraz błonnik pokarmowy. Wyniki wielu badań potwierdzają, że wysoki indeks glikemiczny może przyczyniać się do wzrostu częstości występowania trądziku. Dieta oparta na produktach o wysokim IG może prowadzić do hiperglikemii oraz hiperinsulinemii.

Rozwój trądziku może także być związany z poziomem stężenia hormonu wzrostu, insulinopodobnego czynnika wzrostu-1 (IGF-1) oraz insuliny. Wielu naukowców twierdzi, że insulina może wpływać na przysadkę mózgową, nadnercza oraz wątrobę i wspomagać wytwarzanie gonadotropiny, androgenów i globulin wiążących hormony płciowe. Spekuluje się, że insulina najprawdopodobniej bierze udział w produkcji sebum oraz może wzmagać wzrost IGF-1. Wnioskuje się zatem, że wzrost stężenia IGF-1 koreluje z rozwojem trądziku.

Dieta o niskim IG poprawia wrażliwość tkanek na działanie insuliny, co za tym idzie zmniejszona produkcja androgenów, które w szczególności u młodych osób wzmagają rozwój trądziku. Zwiększenie wrażliwości na insulinę powiązane jest z produkcją hormonów steroidowych, wydzielanie hormonu produkującego gonadotropiny i produkcję globuliny wiążącej hormony płciowe oraz oddziałuje na IGF-1, stymulując rozrastanie sebocytów i karotenocytów. Wnioskuje się, że wysoki IG nasila hiperinsulinemię oraz produkcję androgenów, sebum i karotenocytów.

Składnikiem pokarmowym, który powinny zostać ograniczony to nasycone kwasy tłuszczowe (NKT), które nie powinny przekraczać 7% dziennego zapotrzebowania energetycznego. Ostatnie badania naukowe wskazują na produkty mleczne, jako te, które przyczyniają się jakoby do rozwoju trądziku pospolitego. Mleko należy do produktów o wysokim IG, ponadto prawdopodobnie wpływa także na podwyższenie we krwi poziomu insuliny oraz IGF-1.

Jedno z badań wykazuje, że mleko odtłuszczone ma bardziej negatywny wpływ niż pełnotłuste, w związku z zawartością estrogenów, które zmniejszają ryzyko trądziku. Co ciekawe spożywanie produktów mlecznych nasila problemy skórne, gdyż wiąże się to z zawartością w nich innych biologicznie czynnych (głónie białka serwatkowe – α – laktoalbuminy) składników nasilających niekorzystne reakcje. Natomiast nie powinniśmy się obawiać fermentowanych produktów mlecznych, takich jak: maślanka, kefir, ponieważ ze względu na zawartość w nich laktoferyny oraz bakterii Lactobacillus, zmniejszają stan zapalny i redukują produkcję łoju. Ponadto laktoferyna utrudnia kolonizację Propionibacterium acnes.

Pozytywnie wpływające składniki mineralne wspierające leczenie trądziku i zapobiegające jego rozwojowi są to: potas, wapń, sód, fosfor, cynk, selen, krzem, siarka) oraz takie witaminy, jak: witamina A, D, E, C witaminy z grupy B oraz foliany. W większości odpowiadają one za prawidłowy stan skóry, procesy antyoksydacyjne oraz poprawnie funkcjonujące enzymy i hormony.

Dość istotnym czynnikiem wspierającym procesy antybakteryjne jest odpowiedni stan mikrobioty jelitowej, która odpowiada za prawidłowo przeprowadzane reakcje immunologiczne oraz uszczelniając kosmki jelitowe, zmniejsza stan zapalny w organizmie. Natomiast współtworzący barierę jelitową błonnik pokarmowy także przyczynia się do wzrostu kolonii korzystnych bakterii jelitowych.

Warto pamiętać, że wpływ diety na trądzik może być zróżnicowany w zależności od osoby. To, co działa dla jednej osoby, niekoniecznie zadziała dla innej. Dlatego indywidualne podejście i wsparcie dietetyka mogą być kluczowe w zarządzaniu trądzikiem poprzez dietę i styl życia. Przed wprowadzeniem znaczących zmian w diecie zawsze zaleca się konsultację z profesjonalnym dietetykiem lub dermatologiem.