Dieta planetarna to sposób odżywiania, który łączy korzyści zdrowotne z troską o środowisko. Jest to model żywieniowy opracowany przez naukowców z EAT-Lancet Commission, który ma na celu poprawę zdrowia ludzi oraz zmniejszenie negatywnego wpływu produkcji żywności na planetę. Oparta na produktach roślinnych, z umiarkowanym spożyciem białka zwierzęcego, dieta planetarna promuje zrównoważony rozwój i przyczynia się do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych, zużycia wody oraz degradacji gleby.
Podstawą diety planetarnej są warzywa, owoce, pełnoziarniste produkty zbożowe, rośliny strączkowe, orzechy i nasiona. Zaleca się ograniczenie spożycia czerwonego mięsa i przetworzonych produktów mięsnych, które mają negatywny wpływ na zdrowie i środowisko. Białko powinno pochodzić głównie z roślin, takich jak soczewica, ciecierzyca, fasola czy tofu, a także z ryb i drobiu spożywanych w umiarkowanych ilościach. W diecie planetarnej znaczącą rolę odgrywają również zdrowe tłuszcze pochodzące z oliwy z oliwek, awokado, orzechów i nasion.
Dieta planetarna ma korzystny wpływ na zdrowie, ponieważ dostarcza wszystkich niezbędnych składników odżywczych, zmniejsza ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, cukrzycy typu 2 oraz niektórych nowotworów. Wysoka zawartość błonnika wspiera prawidłową pracę układu pokarmowego i pomaga w utrzymaniu prawidłowej masy ciała. Dzięki ograniczeniu spożycia przetworzonej żywności i cukrów prostych, dieta planetarna sprzyja stabilizacji poziomu glukozy we krwi i poprawie metabolizmu.
Zrównoważony model żywienia w diecie planetarnej ma również ogromne znaczenie dla ochrony środowiska. Produkcja żywności jest jednym z głównych czynników przyczyniających się do zmian klimatycznych, dlatego redukcja spożycia mięsa i produktów odzwierzęcych może znacząco zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych. Ograniczenie marnowania żywności, wybór lokalnych i sezonowych produktów oraz stosowanie metod upraw przyjaznych dla środowiska to kolejne kroki wspierające zrównoważony rozwój.
Przejście na dietę planetarną wymaga stopniowego wprowadzania zmian w codziennym jadłospisie. Ważne jest świadome planowanie posiłków, aby zapewnić odpowiednią ilość białka, tłuszczów i węglowodanów, dostosowanych do indywidualnych potrzeb organizmu. Wprowadzenie większej ilości roślinnych źródeł białka, takich jak rośliny strączkowe i orzechy, może być wyzwaniem, ale z czasem stanie się naturalnym elementem diety.
Dieta planetarna to nie tylko sposób odżywiania, ale także styl życia promujący zdrowie i dbałość o przyszłość planety. Połączenie zasad zdrowego żywienia z troską o środowisko pozwala na osiągnięcie równowagi pomiędzy dobrostanem ludzi a ochroną zasobów naturalnych. Wprowadzenie diety planetarnej do codziennego życia to krok w stronę zdrowszej przyszłości dla jednostek i całej planety.
