Endometrioza edukacja
Endometrioza dotyczy już około 15-20% wszystkich kobiet w wieku rozrodczym. Często za jej przyczynę podaje się tzw. wsteczne miesiączkowanie, czyli przedostawanie się krwi miesiączkowej przez jajowody do jamy otrzewnowej i wszczepianie się złuszczonych komórek endometrium (błona śluzowa wyścielająca ściany macicy) lub patologiczne przekształcenie się niezróżnicowanych komórek w komórki endometrium. Jest to przewlekły stan zapalny organizmu, który ma wpływ zarówno na zdrowie fizyczne i psychiczne, sferę seksualną.
Choroba ta jest także określana jako gruczolistość zewnętrzna, która objawia się obecność komórek endometrium poza wnętrzem macicy. Sprawia to przykre dolegliwośći bólowe w okolicy narządu rozrodczego oraz narządów sąsiadujących, takich jak: pęcherzu moczowym, otrzewnej czy jelicie grubym. Za najintensywniejszy objaw bólu odpowiada najczęściej tworzenie się zrostów na skutek stanu zapalnego czy naciekiem włókien nerwowych.
Innym istotnym objawem są trudności z zajściem w ciążę. Współwystępowanie choroby Hashimoto lub innych chorób o podłożu autoimmunologicznym zmniejsza jej szansę. Warto też dodać, że lokalizacja schorzenia wpływa na współwystępowanie innych symptomów, takich jak: krwawienie poza miesiączką lub nadmierne i przedłużające się krwawienie miesiączkowe, torbiele jajników, zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego (nudności, zaparcia, biegunki, krwawienie, ..), przewlekłe zmęczenie oraz krwiomocz.
Rozpoznanie choroby
Jest to wieloetapowy proces. Rozpoczyna się od prawidłowo przeprowadzonego dokładnego i szczegółowo wywiadu zdrowotnego oraz wykonanie badania ginekologicznego. Dodatkowo warto wykonać badanie obrazowe (USG, TK lub MRI) narządu rozrodczego i jego okolic. Duże znaczenie ma także badanie laparoskopowe wraz z wycinkiem histopatologicznym, które ostatecznie potwierdza rozpoznanie.
Istotne dla efektywności leczenia ma wczesne wykrycie endometriozy, gdyż zwiększa szanse na jej całkowite wyleczenie. Jednak często jeśli już zostanie zdiagnozowana endometrioza jest to schorzenie przewlekłe, które można na razie leczyć tylko objawowo.
Leczenie farmakologiczne
Najczęstszą postacią leczenia jest terapia hormonalna, której celem jest zachamowanie rozwoju choroby i złagodzenie jej objawów. Wyciszenie aktywności hormonalnej jajników sprzyja zmniejszeniu się ognisk zapalnych endometrium. Stosuje się także leki przeciwbólowe, przeciwzapalne i przeciwskurczowe.
Drugim sposobem, ostatecznym, gdy farmakoterapia nie przynosi efektów, jest leczenie operacyjne. Ma ono na celu pozbycie się torbieli/ognisk lub całego miejsca objętego procesem patologicznym (to znaczy całego jajnika bądź macicy wraz z przydatkami).
Endometrioza – wsparcie żywieniowe
W celu wsparcia farmakoterapii endometriozy stosuje się również fizjoterapię i odpowiednią dietę. Właściwie dobrana dieta pomaga zredukować dolegliwości z przewodu pokarmowego i proces zapalny, poprawiać funkcjonowanie gospodarki hormonalnej oraz stabilizacja poziomu glukozy we krwi i utrzymanie prawidłowej masy ciała. Dlatego zaleca się zastosowanie diety o niskim indeksie glikemicznym i dietę LOW FODMAP.
Głównymi zaleceniami dietetycznymi w przypadku endometriozy są:
- spożywanie produktów będących dobrym źródłem antyoksydantów (owoce, warzywa, czerwone wino, zielona herbata, …)
- spożywanie produktów powodujących zmniejszanie stężenia estrogenów w organizmie (brokuły, kalafior, kalarepa, brukselka, gorczyca, rośliny strączkowe: fasola, soczewica, groch oraz produkty zawierające błonnik pomagają wydalać nadmiar estrogenów z organizmu
- warto także spożywać produkty fermentowane typu: jogurt, kefir, tempeh, kombucha, miso, które stanowią pożywkę dla pożytecznych bakterii naszego przewodu pokarmowego (zaburzenia mikroflory jelitowej utrudniają eliminację estrogenu z organizmu)
- produkty zawierające kwasy omega-3, które regulują stężenie cytokin odpowiedzialnych za funkcje odpornościowe organizmu. Ich najlepszym źródłem są ryby oraz tłuszcze roślinne oraz orzechy
- należy unikać produktów, które przyczyniają się do tworzenia i pogłębiania procesu zapalnego (takie które zawierają przede wszystkim tłuszcze trans i dużą ilość tłuszczów nasyconych oraz duże ilości cukru
- korzystne będzie także ograniczenie spożycia produktów nabiałowych, takich jak: tłuste produkty mleczne oraz sery dojrzewające, a także czerwone mięso – wołowe
- ograniczeniu powinny zostać poddane napoje alkoholowe i o wysokiej zawartości kofeiny (w tym kawa)
- najlepiej unikać produktów przetworzonych, które zawierają dużą ilość sztucznych substancji, takich jak: barwniki, konserwanty, …
Warto także wykonać badania pod kątem reakcji alergicznej, a w szczególności na gluten (obecność przeciwciał przeciw transglutaminazie tkankowej) oraz laktozy (test wodorowy).
Istotnym elementem w walce z dolegliwościami podczas endometriozy jest umiarkowana i systematyczna aktywnowść fizyczna, która ułatwi eliminowanie toksyn z organizmu, usprawni pracę narządów, zredukuje napięcie i stres. Początkowo mogą być to codzienne długie spacey lub inne preferowane przez pacjenta formy ruchu, takie jak: joga, ćwiczenia relaksacyjne i odpowiednio dobrane treningi funkcjonalne.
Endometrioza – okiem dietetyka Online | DietetykFit Zuzanna Rosińska
Zapraszam do zapoznania się z ofertą usług dietetycznych na stronie CENNIK