Niedokrwistość edukacja

Niedokrwistość jest istotnym problemem zdrowotnym i społecznym. Nie powinno się go lekceważyć. Nieleczona może mieć wiele powikłań, jak z resztą wiele innych schorzeń. Niedokrwistościami (anemią) zajmuje się hematologia, czyli dział medycyny dotyczący chorób układ krwiotwórczego.

Dotyczy ona wg WHO aż 25% populacji na świecie. Do grup ryzyka zaliczane są szczególnie małe dzieci, kobiety w wieku rozrodczym, kobiety ciężarne, osoby starsze i osoby stosujące diety alternatywne (np. wegetarianie).

Niedokrywistość to stan, w którym organizm nie ma wystarczającej ilości zdrowych czerwonych krwinek lub hemoglobiny, co może prowadzić do niedostatecznego dostarczenia tlenu do tkanek. Jest to dość powszechna dolegliwość, która może mieć różnorodne przyczyny i objawy.

Niedokrwistość to zmniejszenie stężenia hemoglobiny (Hb), hematokrytu (Ht) i liczby erytrocytów we krwi poniżej wartości prawidłowych dla wieku, płci i stanu fizjologicznego. Prowadzi to do obniżenia całkowitej zdolności erytrocytów do przenoszenia tlenu i związanych z tym zaburzeń utlenienia tkanek organizmu.

Niedokrywistość może być spowodowana różnymi czynnikami, takimi jak niedobór żelaza, witamin (szczególnie witaminy B12 i kwasu foliowego), schorzenia przewlekłe, krwawienia, choroby genetyczne, choroby autoimmunologiczne czy problem z produkcją krwinek w szpiku kostnym.

Czynnikiem ryzyka jest również wystąpienia niedoborów żywieniowych, zaburzenia metabolizmu i wchłaniania lub przewlekła choroba utrudniająca przyjmowanie i wchłanianie składników pokarmowych (np. choroba nowotworowa, przewlekłe stany zapalne).

Objawy niedokrywistości mogą być zróżnicowane i obejmować zmęczenie, osłabienie, bladość skóry i błon śluzowych, zawroty głowy, duszności, ból głowy, a także problemy z koncentracją i ogólną wydolnością organizmu.

Leczenie niedokrywistości zależy od przyczyny i stopnia zaawansowania schorzenia. Może obejmować suplementację żelaza lub innych składników odżywczych, zmiany w diecie, leczenie chorób współistniejących oraz w niektórych przypadkach transfuzję krwi.

W przypadku wystąpienia objawów sugerujących niedokrywistość, ważne jest skonsultowanie się z lekarzem lub dietetykiem. Diagnoza i leczenie powinny być dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta, a profesjonalna pomoc medyczna pomoże skutecznie radzić sobie z tym schorzeniem.

KONSULTACJA Z DIETETYKIEM

Niedokrwistość – objawy

Do najczęściej wymienianych objawów niedokrwistości należą:

  • złe samopoczucie
  • łatwe męczenie się
  • zaburzenia koncentracji
  • duszności, zadyszka bądź „uczucie braku powietrza” podczas aktywności fizycznej
  • przyspieszenie częstości akcji serca
  • bladość powiek skórnych i śluzówek

Rodzaje niedokrwistości

  • niedokrwistość z niedoboru żelaza

Przy zbyt małej ilości żelaza w ustroju dochodzi do upośledzenia syntezy hemu i do powstania erytrocytów mniejszych niż prawidłowe oraz zawierające mniej hemoglobiny.

  • niedokrwistość megaloblastyczna

Jest spowodowana niedoborem w organizmie witaminy B12 lub kwasu foliowego. Charakteryzuje się erytrocytów makrocytowych (duża objętość krwinek), anizocytazy (krwinki różnej wielkości) lub poikilocytazy (kwinek o różnych kształtach).

Jest skutkiem upośledzonego wytwarzania erytroblastów, ich przedwczesnego niszczenia w szpiku oraz skrócenia czasu przeżycia nieprawidłowych erytrocytów we krwi.

Najczęstszą przyczyną niedokrwistości z niedoboru witaminy B12 i kwasu foliowego nie jest sam niedobór z pożywienia, ale niemożność jej absorpcji w przewodzie pokarmowym, tak jak w przypadku niedokrwistości złośliwej.

Niedokrwistość – leczenie dietetyczne

Leczenie dietetyczne niedokrwistości może być istotnym elementem poprawy stanu zdrowia, zwłaszcza w przypadkach, gdy niedobór składników odżywczych jest jedną z przyczyn tego schorzenia. W zależności od rodzaju niedokrwistości i jej przyczyn, można wprowadzić pewne zmiany w diecie, które pomogą w zwiększeniu poziomu czerwonych krwinek i hemoglobiny. Poniżej znajdują się ogólne zasady leczenia dietetycznego niedokrwistości:

  1. Bogate źródła żelaza: W przypadku niedokrwistości związanej z niedoborem żelaza, ważne jest spożywanie żywności bogatej w żelazo. Należą do nich mięso czerwone, drób, ryby, szpinak, jarmuż, fasola, soczewica, pestki dyni i żurawina.
  2. Witamina C: Witamina C pomaga w lepszym przyswajaniu żelaza pochodzenia roślinnego. Dodawaj do posiłków owoce cytrusowe, paprykę, kiwi, brokuły lub pietruszkę.
  3. Witaminy B12 i kwas foliowy: W przypadku niedokrwistości związanej z niedoborem tych witamin, zaleca się spożywanie produktów bogatych w witaminę B12 (mięso, ryby, jaja, produkty mleczne) oraz kwas foliowy (warzywa liściaste, owoce cytrusowe, produkty zbożowe pełnoziarniste).
  4. Błonnik: Dieta bogata w błonnik może pomóc w zapobieganiu niedokrwistości związanym z niedoborem kwasu foliowego. Spożywaj pełnoziarniste produkty zbożowe, owoce i warzywa bogate w błonnik.
  5. Unikanie kawy i herbaty w trakcie posiłków: Kofeina zawarta w kawie i herbacie może hamować przyswajanie żelaza, dlatego warto ograniczyć spożycie tych napojów podczas posiłków.
  6. Dbanie o odpowiednią ilość kalorii: Niedobór kalorii może wpłynąć na spadek masy ciała i tym samym pogorszyć niedokrwistość. Warto zadbać o odpowiednią ilość kalorii w diecie.
  7. Suplementacja: W niektórych przypadkach, gdy niedokrwistość jest zaawansowana lub trudna do kontrolowania poprzez dietę, lekarz może zalecić suplementację składników odżywczych, takich jak żelazo, witamina B12 czy kwas foliowy.

Należy pamiętać, że każdy przypadek niedokrwistości jest inny, dlatego ważne jest skonsultowanie się z lekarzem lub dietetykiem przed wprowadzeniem zmian w diecie. Profesjonalna ocena poziomu składników odżywczych i indywidualne zalecenia mogą pomóc w skutecznym leczeniu niedokrwistości.