Otyłość – aktualizacja na rok 2022 edukacja

Otyłość, inaczej choroba otyłościowa, to choroba przewlekła, bez tendencji do samoistnego ustąpienia bez wdrożenia odpowiedniego leczenia farmakologicznego i niefarmakologicznego (zmian nawyków żywieniowych oraz wprowadzenia codziennej aktywności fizycznej). Ma skłonność na nawrotów oraz nieleczona prowadzi do wielu niekorzystnych powikłań zdrowotnych, w tym: cukrzycy typu 2, insulinooporności, nadciśnienia tętniczego, dyslipidemii oraz miażdżycy, chorób sercowo-naczyniowych, zaburzeń hormonalnych oraz osteoporozy czy urazów mechanicznych.

Wyniki badań Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS) przeprowadzonego w 2019 roku wskazują, że aż 59% Polek i Polaków ma nadmierną masę ciała, a odsetek ten zwiększył się o 13% w ostatnich 10 latach. W dalszej perspektywie statystyki przewidują, że odsetek populacji z nadmierną masą ciała będzie rósł. Patrząc nawet na skalę światową ma on tendencję wzrostową, co oznacza pandemię otyłości. Ma to też odbicie w zwiększonych przypadkach hospitalizacji i pogorszeniu się ogólnego stanu zdrowia społeczeństwa. Także dzieci i młodzieży.

Sytuacja ta, stała się powodem do powołania w marcu 2020 roku Polskiego Towarzystwa Leczenia Otyłości (PTLO). Głównym celem działania jest zwiększanie świadomości wśród lekarzy o zwiększającej się liczbie otyłości, upowszechnieniem wiedzy wśród pracowników opieki zdrowotnej na temat postępu w diagnostyce i leczeniu otyłości i jej powikłań. Dlatego opracowano aktualne zalecenia kliniczne dotyczące postepowania u chorych na otyłość 2022″.

Należy spojrzeć na problem nadmiernej masy ciała pod kątem ekonomicznym, medycznym, społecznym i psychologicznym. Pacjent z nadwagą lub otyłością wymaga wielopłaszczyznowo – całościowego wsparcia i opieki podczas włączenia terapii leczniczej, jeśli ma ona być skuteczna i bezpieczna dla niego.

Lekarze rodzinni, do których trafiają pacjenci z nadmierną masą ciała coraz częściej czują bezsilność, wynikającą z braku systemowych rozwiązań leczenia otyłości oraz braku czasu potrzebnego na indywidualne podejście do pacjentów. Brakuje także bezpłatnych porad dietetyka, psychologa i fizjoterapeuty w ramach POZ-u (lecz w ramach nowej ustawy o zawodzie dietetyka istnieje szansa, aby było to możliwe). Na razie leczenie otyłości zamyka się na wypisaniu recepty na leki zmniejszające apetyt i inne farmakoterapeutyki. Najczęściej to leczy się objawowo, czyli leczenie nadciśnienia, cukrzycy, niealkoholowej choroby wątroby, a nie docelowo otyłości.

Medycyna to dziedzina gospodarki, która powinna brać pod uwagę wielopłaszczyznowe podejście do każdego pacjenta, niezależnie od problemu z którym pacjent przychodzi do specjalisty. Co oznacza, że pacjent powinien być zaopiekowany przez przy najmniej kilku specjalistów naraz, w tym: lekarz rodzinny, lekarz specjalista od wybranej jednostki chorobowej, psycholog/psychiatra, dietetyk, fizjoterapeuta.

Otyłość – aktualizacja na rok 2022

Otyłość to jedno z najważniejszych wyzwań zdrowotnych współczesnego świata i stanowi problem globalny. W roku 2022 otyłość nadal pozostaje poważnym zagrożeniem dla zdrowia publicznego, a jej wpływ na społeczeństwo i systemy opieki zdrowotnej jest coraz bardziej widoczny. Oto aktualizacja na temat otyłości na rok 2022:

1. Rozpowszechnienie otyłości:

  • Rozpowszechnienie otyłości nadal rośnie na całym świecie. Dane z roku 2022 wskazują, że liczba osób cierpiących na nadwagę lub otyłość jest rekordowo wysoka, zarówno w krajach rozwiniętych, jak i rozwijających się.

2. Otyłość u dzieci:

  • Wzrost otyłości u dzieci to szczególnie niepokojący trend. Otyłość u dzieci i młodzieży może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak cukrzyca typu 2, choroby serca, a także wpływać na jakość życia i rozwijający się mózg dziecka.

3. Związki między otyłością a innymi chorobami:

  • Otyłość jest czynnikiem ryzyka wielu poważnych chorób, takich jak cukrzyca typu 2, choroby serca, nadciśnienie tętnicze, choroby wątroby, niektóre rodzaje nowotworów i inne. Wzrost otyłości przyczynia się do zwiększonego obciążenia systemów opieki zdrowotnej.

4. Otyłość a pandemia COVID-19:

  • Pandemia COVID-19 wywołała dodatkowe wyzwania związane z otyłością. Osoby otyłe są bardziej narażone na ciężki przebieg COVID-19, co podkreśla konieczność zarządzania otyłością jako problemem zdrowia publicznego.

5. Dostępność i jakość żywności:

  • Dostępność i jakość żywności nadal wpływają na rozwijający się problem otyłości. Brak dostępu do świeżych i zdrowych produktów spożywczych w wielu obszarach oraz rosnąca dostępność żywności wysoko przetworzonej i wysokokalorycznej zwiększają ryzyko otyłości.

6. Wpływ otyłości na systemy opieki zdrowotnej:

  • Otyłość generuje znaczne koszty opieki zdrowotnej, związane zarówno z leczeniem powikłań otyłości, jak i kosztami opieki długoterminowej. Wzrost liczby osób z otyłością obciąża systemy opieki zdrowotnej i wymaga inwestycji w prewencję i edukację.

7. Działania prewencyjne:

  • W odpowiedzi na rosnący problem otyłości, wiele krajów i organizacji wprowadza działania prewencyjne. Obejmują one kampanie edukacyjne, regulacje dotyczące żywności, promowanie aktywności fizycznej i wsparcie dla osób z otyłością.

8. Znaczenie interdyscyplinarnego podejścia:

  • Skuteczne zarządzanie otyłością wymaga interdyscyplinarnego podejścia, które obejmuje dietetyków, lekarzy, psychologów, trenerów i innych specjalistów zdrowia. Warto również podkreślić znaczenie wsparcia społeczności i rodziny.

9. Walka z otyłością na poziomie globalnym:

  • Otyłość to problem globalny, który wymaga współpracy na szczeblu międzynarodowym. Organizacje zdrowia publicznego oraz rządy państw podejmują wysiłki na rzecz walki z otyłością poprzez wymianę informacji i współpracę.

Podsumowując, otyłość pozostaje poważnym wyzwaniem zdrowotnym na rok 2022 i w latach następnych. Walka z nią wymaga kompleksowego podejścia, które obejmuje edukację, prewencję, dostęp do zdrowej żywności, wsparcie psychologiczne i interwencje medyczne. Działania te są nie tylko kluczowe dla zdrowia jednostki, ale także dla zdrowia społeczeństwa i systemów opieki zdrowotnej.

Otyłość – to już choroba!!!

Tak, otyłość jest uznawana za chorobę. Organizacje zdrowia, takie jak Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) oraz amerykańskie Narodowe Instytuty Zdrowia (NIH), klasyfikują otyłość jako chorobę. Otyłość to stan charakteryzujący się nadmierną ilością tkanki tłuszczowej w organizmie, która może negatywnie wpływać na zdrowie.

Otyłość jest związana z wieloma poważnymi schorzeniami i problemami zdrowotnymi, takimi jak:

  1. Cukrzyca typu 2: Otyłość jest jednym z głównych czynników ryzyka rozwoju cukrzycy typu 2. Nadmiar tkanki tłuszczowej może powodować oporność na insulinę, co prowadzi do podwyższonego poziomu cukru we krwi.
  2. Choroby serca: Osoby otyłe są bardziej narażone na choroby serca, w tym nadciśnienie tętnicze, chorobę wieńcową i zawał serca.
  3. Choroby układu oddechowego: Otyłość może prowadzić do problemów z oddychaniem, takich jak bezdech senny i astma.
  4. Choroby układu pokarmowego: Otyłość zwiększa ryzyko wystąpienia chorób układu pokarmowego, takich jak refluks żołądkowo-przełykowy i choroba tłuszczowa wątroby.
  5. Nowotwory: Istnieje związek między otyłością a ryzykiem rozwoju niektórych rodzajów nowotworów, takich jak rak piersi, rak jelita grubego i rak trzonu macicy.
  6. Choroby stawów: Otyłość obciąża stawy, co może prowadzić do schorzeń stawów, takich jak osteoartroza.
  7. Problemy psychiczne: Otyłość może wpływać na zdrowie psychiczne i samopoczucie, prowadząc do depresji, obniżonego poczucia własnej wartości i innych problemów emocjonalnych.
  8. Ryzyko śmierci: Otyłość zwiększa ryzyko przedwczesnej śmierci z powodu związanego z nią zaburzeń zdrowotnych.

Warto podkreślić, że otyłość nie jest jedynie kwestią wyglądu fizycznego, ale przede wszystkim problemem zdrowotnym, który wymaga odpowiedniej opieki, zarządzania i, w wielu przypadkach, interwencji medycznych. Walka z otyłością opiera się na zmianach stylu życia, takich jak zdrowa dieta, regularna aktywność fizyczna i wsparcie psychologiczne. Osoby dotknięte otyłością powinny konsultować się z lekarzem lub specjalistą ds. żywienia, aby opracować plan leczenia i zapobiec powikłaniom zdrowotnym.

Otyłość została umieszczona ja na liście w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób – kod E66 w klasyfikacji ICD-10, co wiąże się z obowiązkiem jej diagnozy przez lekarzy i jej leczenia. Otyłość skraca długość życia i jest chorobą śmiertelną, ze względu na obszerne konsekwencje zdrowotne.

Pacjentom o wysokim ryzyku powikłań otyłości oraz już ze zdiagnozowanymi chorobami współistniejącymi zaleca się regularne wykonywanie badań laboratoryjnych, w szczególności w kierunku:

  • poziomu glukozy we krwi (na czczo, test tolerancji)
  • profil lipidowy (cholesterol całkowity, HDL, LDL, VLDL, trójglicerydy)
  • stężenie kwasu moczowego
  • stężenie hormonu tyreotropowego (TSH)
  • aktywność aminotransferazy alaninowej ALT i asparaginowej AST
  • stężenie kreatyniny
  • białka C-reaktywnego tzw. CRP i OB
  • morfologia obwodowa krwi
  • badanie ogólne moczu

Na diagnozę otyłości ma nie tylko wpływ sama masa ciała, ale głównie stosunek masy do wysokości ciała (wyznaczenie wskaźnika BMI), pomiar obwodu talii i bioder oraz pomiar tkanki tłuszczowej (podskórnej i trzewnej, czyli okołonarządowej) oraz ogólny stan odżywienia organizmu. U dzieci i młodzieży używa się tzw. siatek centylowych, do określenia czy występuje niedowaga, prawidłowa masa ciała czy nadwaga lub otyłość.

Często stosowaną metodą określającą zawartość tkanki tłuszczowej w organizmie jest użycie wagi analitycznej, która za pomocą bioimpedencji elektrycznej oznaczy jej wartość. Dzięki niej jesteśmy w stanie poznać %zawartość tkanki tłuszczowej, masy mięśniowej, masy kostnej, wieku metabolicznego, podstawowej przemiany materii, stopnia nawodnienia oraz wielu innych parametrów.

OTYŁOŚĆ – konieczność edukacji żywieniowej przez dietetyków i medyków


Edukacja żywieniowa przez dietetyków i medyków jest niezwykle istotna w kontekście otyłości, zarówno w zakresie prewencji, jak i leczenia tego problemu zdrowotnego. Oto dlaczego edukacja jest kluczowa:

1. Prewencja otyłości:

  • Edukacja żywieniowa ma kluczowe znaczenie w zapobieganiu otyłości. Osoby, które rozumieją zasady zdrowego żywienia, mogą podejmować bardziej świadome wybory żywieniowe, kontrolować ilość spożywanych kalorii i utrzymywać prawidłową masę ciała.
  • Dietetycy i lekarze mogą pomagać w edukacji pacjentów na temat wpływu diety na zdrowie i skutków otyłości. Można omawiać zasady zbilansowanej diety, porcjonowania, znaczenie różnych grup produktów spożywczych i ograniczanie spożycia żywności wysokokalorycznej.

2. Leczenie otyłości:

  • Osoby z otyłością często potrzebują wsparcia dietetyka i lekarza w procesie leczenia. Edukacja żywieniowa jest kluczowym elementem terapii.
  • Dietetyk może opracować spersonalizowany plan żywieniowy dla pacjenta, który uwzględnia jego indywidualne potrzeby, preferencje i cele. To pomaga pacjentowi osiągnąć zdrową masę ciała i utrzymać ją.
  • Lekarz może monitorować zdrowotne skutki otyłości i zaplanować odpowiednie interwencje medyczne, takie jak terapia farmakologiczna lub operacje bariatryczne. Jednak edukacja żywieniowa pozostaje ważną częścią długoterminowej opieki nad pacjentem.

3. Skutki zdrowotne otyłości:

  • Otyłość wiąże się z wieloma poważnymi problemami zdrowotnymi, takimi jak cukrzyca typu 2, choroby serca, nadciśnienie tętnicze, choroby wątroby i inne. Edukacja żywieniowa pomaga pacjentom zrozumieć, jak otyłość wpływa na ich zdrowie i jakie zmiany w diecie mogą pomóc w zarządzaniu tymi problemami.

4. Motywacja i wsparcie:

  • Dietetyk i lekarz mogą dostarczać pacjentom wsparcia emocjonalnego i motywacyjnego. Walka z otyłością może być trudna, a edukacja pomaga pacjentom zrozumieć, dlaczego zmiany w diecie są ważne dla ich zdrowia i jak mogą osiągnąć swoje cele.

5. Dostosowanie do indywidualnych potrzeb:

  • Każda osoba jest inna, dlatego edukacja żywieniowa musi być dostosowana do indywidualnych potrzeb pacjenta. Dietetyk i lekarz biorą pod uwagę wiek, płeć, masę ciała, aktywność fizyczną i inne czynniki przy opracowywaniu planu żywieniowego.

Podsumowując, edukacja żywieniowa prowadzona przez dietetyków i lekarzy jest kluczowa w zapobieganiu i leczeniu otyłości. Pomaga pacjentom zrozumieć znaczenie zdrowego żywienia, podejmować świadome wybory żywieniowe i osiągać zdrową masę ciała. Działania te są nie tylko ważne dla zdrowia jednostki, ale także dla zdrowia społeczeństwa jako całości.

SKONTAKTUJ SIĘ Z DIETETYKIEM