Zespół jelita drażliwego (IBS) dieta
Zespól jelita drażliwego (IBS), potocznie nazywanego zespół „cieknącego” lub „przesiąkliwego” jelita. Nie bez przyczyny wzięła się ta nazwa, ponieważ tej jednostce chorobowej towarzyszą częste biegunki i wzdęcia.
Społeczeństwo każdego roku staje przed coraz większą presją pracy i obowiązków domowych. Stąd bierze się nadmierna reakcja stresowa, kiedy trwa długo staje się przewlekłą reakcją stresową. Każda negatywna reakcja w naszym organizmie sprzyja rozwojowi chorób.
Zespół jelita drażliwego jest zaburzeniem pracy jelit, przejawiający się dolegliwościami, takimi jak: uczucie wzdęcia, problemy z wypróżnianiem (zaparcia, brak powstawania stolca) oraz biegunki.
Schorzenie to zdiagnozowano tylko u 20% populacji, w wieku 20-40 lat, mieszkającej w Ameryce Północnej i Europie. Ale domniemywa się o większej ilości osób chorych, tym bardziej z innych Państw. Występuje częściej w grupie kobiet niż u mężczyzn. Może mieć też podłoże genetyczne.
Przyczyny choroby
Czynniki wywołujące to schorzenie nie są jeszcze do końca poznane. Ale eksperci przeprowadzili już kilka badań i na ich podstawie wywnioskowali, że na tą chorobę ma wpływ: zła dieta, przewlekły stres, nieprawidłowe funkcjonowania jelit, bakteryjne infekcje przewodu pokarmowego, nadmierna antybiotykoterapia, przebyte operacje w okolicach jamy brzusznej.
Konsekwencją długotrwałego wpływu przytoczonych powyższych czynników jest powstawanie
Diagnostyka, objawy i leczenie IBS
Zgodnie z Kryteriami Rzymskimi IV z 2016 roku zespół jelita drażliwego diagnozuje się w przypadku, jeśli przez co najmniej okres 3 miesięcy występować będą dolegliwości – ból brzucha związany z zaburzeniami wypróżnień (zmiana częstości wypróżnień oraz zmiana konsystencji stolca).
Aby zdiagnozować IBS wykonuje się badanie krwi i kału w kierunku nietolerancji pokarmowych oraz obecności infekcji, takie jak: morfologia krwi, pomiar stężenia CRP i TSH w surowicy, badanie stężenia kalprotektyny lub laktoferyny w kale oraz badanie mikrobiologiczne kału.
Podstawowymi objawami IBS są: bóle brzucha, biegunki, zaparcia, naprzemienne biegunki i zaparcia. Dodatkowo towarzyszyć mogą takie dolegliwości jak: skurcze brzucha, wzdęty brzuch, zgaga, gazy, nudności i wymioty, częstsze oddawanie moczu, bóle pleców i mięśniowo-stawowe, przewlekłe zmęczenie, zaburzenia ginekologiczne i psychologiczne (stany depresyjne, wahania nastroju, …).
Choć objawy te nie są charakterystyczne dla zespołu jelita drażliwego, gdyż mogą one świadczyć także o występowaniu celiakii, dyspepsji czynnościowej oraz nieswoistych chorób jelit. Dlatego niezbędne jest wykonanie dodatkowych badań w celu potwierdzenia i wykluczenia innych schorzeń.
Ze względu na rodzaj dolegliwości wyróżnia się IBS typu: biegunkowego, zaparciowego, mieszanego i nieokreślonego.
Zespół jelita przesiąkliwego jest chorobą przewlekłą, co oznacza jej długotrwałe leczenie. Terapia IBS składa się z: farmakoterapii objawowej (leki przeczyszczające, hamujące wypróżnianie, przeciwbólowe, …), antybiotykoterapii, probiotykoterapii, leczenia psychologicznego i psychiatrycznego oraz diety.
Zespół jelita drażliwego – dieta
Najczęściej stosowaną dietą w przypadku IBS jest dieta LOW FODMAP, która wyklucza z diety wszelkie produkty zawierające fermentujące węglowodany: oligosacharydy (fruktany), disacharydy (laktoza), monosacharydy (fruktoza) i poliole (sorbitol, ksylitol).
Najważniejszym krokiem jest zwiększenie ilości błonnika pokarmowego w diecie przy zaparciach, a zmniejszenie jego ilości przy biegunkach. Ma on za zadanie uszczelnić ściany jelit. Następnie należy ograniczyć lub wyeliminować z diety wszystkie produkty wzdymające, wszelkiego rodzaju używki (mocne kawy i herbaty) oraz napoje gazowane.
Warto zastosować suplementację preparatami probiotycznymi zawierającymi głównie szczepy bakterii Bifidobacterium bifidum oraz Lactobacillus rhamnosus oraz produkty prebiotyczne (w przypadku zaparć): kiszonki, jogurty prebiotyczne, maślanki, kefiry.
Wzdęcia pojawiają się po przejedzeniu się. Dlatego przy tym schorzeniu zaleca się spożywanie posiłków częściej ale w mniejszych porcjach. Rekomendowana ilość wynosi 5-6 posiłków dziennie. Najlepszym sposobem odżywiania się przy IBS jest dieta łatwostrawna.
Zaleca się wykonanie badań w kierunku nietolerancji glutenu oraz laktozy, gdyż ich spożycie podczas IBS jeszcze bardziej obciąża układ pokarmowy, a a w szczególności jelita.
Zalecana jest codzienna aktywność fizyczna umiarkowana, najlepiej w postaci 7-8 000 kroków dziennie, 1h pływania na basenie lub 1h jazdy rowerem.