Zespół policystycznych jajników (PCOS) edukacja

Zespół policystycznych (wielotorbielowatych) jajników (PCOS) jest to zespół zaburzeń metabolicznych i ginekologicznych na podłożu insulinooporności z następczą hiperinsulinemią. Dotyka nawet 15 % populacji kobiet, będąc jednocześnie najczęstszą endokrynopatią wśród nich w wieku rozrodczym, ale też pomenopauzalnym.

Następstwem są: otyłość, zaburzenia miesiączkowania, niepłodność, wielotorbielowatość jajników (ich powiększenie i liczne torbiele), hiperandrogenizm (nadmiar męskich hormonów płciowych u kobiet, prowadzący do hirsutyzmu – męskiego typu owłosienia, trądziku, łojotoku, łysienia typu męskiego).

PCOS jest uwarunkowany genetycznie. Insulinooporność i hiperinsulinemia, wysokie stężenie androgenów i hormonu lutenizującego (LH) stymulują jajniki do wzrostu dużej liczby drobnych, niedojrzałych pęcherzyków Graafa, których rozwój został zatrzymany przed uwolnieniem komórki jajowej. Powoduje to zniszczenie jajników, przez co uniemożliwia to jajeczkowanie.

Przy PCOS mogą pojawiać się również takie objawy jak: rogowacenie ciemne skóry i bóle miednicy. Dochodzi wtedy także do podwyższonego ryzyka rozwoju endometrium (nadmiernego krwawienia z macicy) i raka endometrium oraz zespołu metabolicznego.

Aby zdiagnozować PCOS w wywiadzie zdrowotnym pojawiają się objawy rzadkich owulacji lub całkowity brak owulacji. Wykonuje się także ultrasonograficzny obraz policystycznych jajników (sznur pereł), badanie laboratoryjne na obecność androgenów, glukozy na czczo i testu obciążenia glukozą, stężenia insuline oraz LH.

Zespół policystycznych jajników charakteryzuje się podwyższonymi wartościami parametrów markerów stanu zapalnego, takich jak: białko C-reaktywne, interleukina-18 lub morfologia białych krwinek. Ze względu na zaburzenia hormonalne może dojść do kumulacji tkanki tłuszczowej i powstania otyłości. Obciążenie to może zwiększyć ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, m.in.: choroby niedokrwiennej serca, zawału mięśnia sercowego, udaru mózgu czy miażdżycy lub nadciśnienia tętniczego.

Przerost adipocytów, w tkance tłuszczowej u kobiet z PCOS, przy hiperandrogenizmie powoduje insulinooporność. Związana ona jest także z przewlekłym stanem zapalnym o niskim nasileniu, często będącym konsekwencją otyłości. Otyłość brzuszna i insulinooporność stymulują produkcję androgenów w jajnikach i nadnerczach, co może dodatkowo zwiększać stopień otyłości, co za tym idzie stan zapalny, tworząc tym samym błędne koło.

Leczenie PCOS polega na stosowaniu preparatów hormonalnych oraz leków zmniejszające wydzielanie lub hamujące działanie androgenów. Niekiedy wykonuje się też zabieg usunięcia części jajników, co może zapoczątkować remisję choroby.

To samo tyczy się nowotworów prostaty czy też przerostu prostaty (gruczołu krokowego) w przypadku mężczyzn.

Zespół policystycznych jajników – dieta

W przypadku zespołu policystycznych jajników należy zastosować głównie dietę o działaniu przeciwzapalnym o niskim ładunku glikemicznym w stylu śródziemnomorskim. Należy również wziąć pod uwagę zalecenia dietetyczne przypisane chorobom współwystępującym, w danym przypadku.

W przypadku przerostu prostaty sprawdza się dieta zawierająca wysoką zawartość likopenu, który można znaleźć m. in. w: soku pomidorowym, przetworów na bazie pomidorów, różowych grejpfrutach, papai, arbuzie, suszonych morelach i wielu innych surowcach.

Należy również spożywać brokuły i inne warzywa kapustne, ze względu na zawartość w nich izotiocyjanin (sulforafan i iberyny). Działanie antyoksydacyjne ma np. zielona herbata. Należy zadbać o odpowiednią podaż witaminy D, magnezu, cynku, wapnia oraz kwasów wielonienasyconym (omega 3 i omega 6). Przy wystąpieniu zaburzeń mikroflory jelitowej (ilościowej i jakościowej) warto pomyśleć nad suplementacją probiotykami lub/i prebiotykami.

Należy przestrzegać swojego przedziału zapotrzebowania energetycznego, aby nie dopuścić do nadwagi lub otyłości. Efektywność diety można wesprzeć prowadząc zdrowy styl życia, kładąc szczególny nacisk na zwiększenie aktywności fizycznej oraz odpowiednie przygotowywanie posiłków (ograniczenie smażenia i grillowania)

Zespół policystycznych jajników (PCOS) to schorzenie hormonalne, które może wpływać na wiele aspektów zdrowia, w tym na metabolizm, owulację i poziom insuliny. Właściwie dostosowana dieta może pomóc w zarządzaniu objawami PCOS i poprawie zdrowia. Oto pewne ogólne zasady żywieniowe, które można wziąć pod uwagę w przypadku PCOS:

1. Węglowodany o niskim indeksie glikemicznym: Wybieraj węglowodany o niskim indeksie glikemicznym (IG), które pomagają w utrzymaniu stabilnego poziomu cukru we krwi. Unikaj przetworzonej żywności, cukru i białej mąki.

2. Błonnik: Wprowadź do diety błonnik, który może pomóc w regulacji poziomu cukru we krwi i poprawie trawienia. Spożywaj warzywa, owoce, pełnoziarniste produkty zbożowe, nasiona i orzechy.

3. Zdrowe tłuszcze: Wybieraj zdrowe źródła tłuszczu, takie jak oleje roślinne (oliwa z oliwek), awokado, orzechy i nasiona. Ogranicz spożycie nasyconych i trans tłuszczów.

4. Białko: Wprowadź do diety zdrowe źródła białka, takie jak chude mięso, ryby, drób, jaja, rośliny strączkowe i produkty mleczne o niskiej zawartości tłuszczu.

5. Regularne posiłki: Stosuj regularne posiłki i unikaj długich okresów głodu. Regularne jedzenie może pomóc w utrzymaniu stabilnego poziomu cukru i energii.

6. Kontrola insuliny: Unikaj gwałtownych zmian poziomu cukru we krwi poprzez unikanie dużej ilości węglowodanów na raz. Spożywaj je w równomiernie rozłożonych posiłkach.

7. Suplementacja: Współpracuj z lekarzem lub dietetykiem, aby ocenić, czy potrzebujesz suplementacji witamin i minerałów, takich jak witamina D, witamina B12, kwas foliowy i magnez.

8. Zbilansowana dieta: Staraj się utrzymywać zrównoważoną dietę, bogatą w różnorodne produkty spożywcze, aby dostarczyć organizmowi niezbędnych składników odżywczych.

9. Regularna aktywność fizyczna: W połączeniu z odpowiednią dietą, regularna aktywność fizyczna może pomóc w poprawie wrażliwości na insulinę i ogólnym zdrowiu.

Warto jednak podkreślić, że każda osoba z PCOS jest inna, dlatego warto skonsultować się z lekarzem lub doświadczonym dietetykiem specjalizującym się w PCOS, aby dostosować dietę do swoich indywidualnych potrzeb i celów zdrowotnych. Ważne jest również monitorowanie postępów i dostosowywanie diety w miarę potrzeb.

Zespół policystycznych jajników (PCOS) to schorzenie hormonalne, które może wpływać na wiele aspektów zdrowia, w tym na metabolizm, owulację i poziom insuliny. Odpowiednio dostosowana dieta może pomóc w zarządzaniu objawami PCOS i poprawie ogólnego zdrowia. Zarówno dietetyk w Poznaniu, jak i dietetyk online, mogą dostarczyć wsparcia w kwestiach związanych z PCOS.

Rola Dietetyka w Poznaniu:

Dietetyk w Poznaniu jest ekspertem, który może dostarczyć indywidualne wsparcie i porady żywieniowe dostosowane do Twoich potrzeb i stylu życia. Przeprowadzi szczegółową analizę Twojej diety, historii zdrowotnej i objawów PCOS. Na podstawie tych informacji zaproponuje spersonalizowany plan żywieniowy, który może pomóc w zminimalizowaniu objawów PCOS, regulacji poziomu insuliny i poprawie ogólnego stanu zdrowia.

Rola Dietetyka Online:

Dietetyk online oferuje wsparcie zdalnie, co może być wygodne dla osób o napiętym grafiku lub niemożliwości osobistego spotkania. Dzięki komunikacji online, dietetyk może przeprowadzić analizę żywieniową, prowadzić konsultacje, dostarczać plany żywieniowe i monitorować postępy. To dobre rozwiązanie dla osób z różnych lokalizacji, które chcą skorzystać z profesjonalnych porad dietetycznych.

Jakie Kwestie Mogą Być Omówione:

1. Spersonalizowany Plan Żywieniowy: Dietetyk może opracować plan żywieniowy, który uwzględnia Twoje preferencje, potrzeby kaloryczne i cele zdrowotne.
2. Kontrola Wagi: Współpracując z dietetykiem, można ustalić realistyczne cele związane z kontrolą wagi, które uwzględniają PCOS.
3. Glikemia: Dietetyk pomoże w zrozumieniu, jakie rodzaje węglowodanów są korzystne dla utrzymania stabilnego poziomu cukru we krwi.
4. Zdrowe Tłuszcze: Doradzi w wyborze zdrowych tłuszczów, które wspierają zdrowie hormonalne i metabolizm.
5. Suplementacja: Dietetyk może ocenić, czy potrzebujesz suplementacji witamin i minerałów.
6. Planowanie Posiłków: Pomoże w opracowaniu pomysłów na zdrowe posiłki, które uwzględniają zalecenia żywieniowe dla PCOS.
7. Monitorowanie Postępów: Dietetyk online lub w Poznaniu będzie monitorować Twoje postępy, odpowiednio dostosowując plan w miarę potrzeb.
8. Wsparcie Psychologiczne: Wspieranie psychiczne i motywacyjne jest istotne przy zarządzaniu PCOS; dietetyk może dostarczyć wskazówek w tej kwestii.

Równie istotne jak współpraca z dietetykiem jest konsultacja z lekarzem w celu dokładnej diagnozy i ustalenia planu leczenia. Dzięki współpracy z zespołem medycznym, w tym dietetykiem, można lepiej zarządzać objawami PCOS i dążyć do poprawy zdrowia.