Leczenie żywieniowe edukacja

Leczenie żywieniowe, znane również jako terapia żywieniowa lub dietoterapia, to proces wykorzystywania specjalnie dostosowanej diety w celu leczenia różnych stanów zdrowia oraz chorób. Jest to ważny element opieki zdrowotnej, który ma na celu wprowadzenie zmian w diecie pacjenta w celu poprawy stanu zdrowia, zmniejszenia ryzyka wystąpienia chorób lub wsparcia innych metod terapeutycznych.

Leczenie żywieniowe definiuje się jako postępowanie lekarskie obejmujące ocenę stanu odżywienia, ocenę zapotrzebowania na składniki pokarmowe, zalecanie i podawanie odpowiednich dawek energii i składników odżywczych w postaci zwykłych produktów odżywczych, płynnych diet doustnych lub sztucznego odżywiania.

Leczenie żywieniowe jest wszechstronnym narzędziem, które może być stosowane jako samodzielne leczenie lub jako uzupełnienie innych form terapii. Leczenie żywieniowe jest często skutecznym sposobem na poprawę zdrowia i jakość życia pacjentów.

Cele leczenia żywieniowego:

  1. Głównym celem leczenia żywieniowego jest poprawa stanu zdrowia pacjenta. Może to obejmować obniżenie poziomu cholesterolu, regulację poziomu cukru we krwi, redukcję masy ciała, kontrolę ciśnienia krwi i wiele innych aspektów zdrowia.
  2. Leczenie żywieniowe jest często stosowane w przypadku chorób przewlekłych, takich jak cukrzyca, nadciśnienie, otyłość, choroby serca, zaburzenia metaboliczne, nietolerancje pokarmowe i wiele innych.
  3. W niektórych przypadkach dieta może być uzupełnieniem leków, wspierając ich skuteczność lub zmniejszając skutki uboczne.
  4. Po kontuzjach, operacjach lub chorobach dieta może pomóc organizmowi w procesie gojenia i regeneracji tkanek.

Leczenie żywieniowe – kryteria włączania

Kryteria włączania do leczenia żywieniowego są ustalane przez specjalistę ds. żywienia lub lekarza, a ich wybór zależy od diagnozy i celów terapeutycznych.

  1. Osoby cierpiące na przewlekłe choroby, takie jak cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, choroby serca, choroby nerek czy otyłość, mogą być kandydatami do leczenia żywieniowego. Leczenie żywieniowe może pomóc w kontrolowaniu objawów, obniżeniu ryzyka powikłań i poprawie jakości życia.
  2. Osoby z nietolerancjami pokarmowymi, takimi jak nietolerancja laktozy, nietolerancja glutenu (celiakia) czy nietolerancja fruktozy, mogą wymagać specjalnej diety, która eliminuje produkty, które wywołują objawy nietolerancji.
  3. Pacjenci z alergiami pokarmowymi, które mogą prowadzić do groźnych reakcji alergicznych, potrzebują specjalnej diety, która eliminuje alergeny i zapewnia odpowiednią suplementację.
  4. Osoby z zaburzeniami metabolicznymi, takimi jak fenyloketonuria (PKU), która wpływa na metabolizm aminokwasów, muszą przestrzegać specjalnej diety niskobiałkowej, aby uniknąć skutków ubocznych.
  5. Pacjenci, którzy przeszli operacje zmniejszenia żołądka (np. gastrektomię) lub inne procedury chirurgiczne w celu kontroli masy ciała, muszą dostosować swoją dietę do nowych warunków anatomicznych.
  6. Po operacjach, kontuzjach lub innych urazach ciała, dieta może być dostosowana do wspierania procesu gojenia i regeneracji tkanek.
  7. Osoby z zaburzeniami odżywiania, takimi jak anoreksja, bulimia czy zaburzenia kompulsywnego jedzenia, mogą wymagać leczenia żywieniowego w ramach terapii całego pacjenta.
  8. Kobiety w ciąży, zwłaszcza z dodatkowym ryzykiem zdrowotnym, mogą wymagać specjalnej diety w celu zapewnienia zdrowego rozwoju płodu.
  9. W przypadku chorób takich jak Alzheimera czy Parkinsona, dieta może być dostosowana w celu wsparcia funkcji mózgu i opóźnienia postępu choroby.
  10. Osoby, które potrzebują schudnąć lub zyskać na masie ciała, mogą być kierowane na dietę w celu osiągnięcia odpowiedniego bilansu kalorycznego.
  11. W niektórych chorobach autoimmunologicznych, takich jak toczeń układowy czy reumatoidalne zapalenie stawów, dieta może wpłynąć na zmniejszenie objawów.

KRYTERIA WARTOŚCI

  • utrata masy ciała >10% w ciągu ostatnich 3-6 miesięcy
  • stężenie albumin w surowicy krwi <3,4 g/dl
  • całkowita liczba limfocytów <1000 w 1 mm3 krwi obwodowej
  • przewidywany okres głodzenia będzie dłuższy niż 7-10 dni

Wyniki badań umożliwiają identyfikację osób chorych niedożywionych, rodzaju niedożywienia, chorych o dużym stopniu ryzyka niedożywienia podczas planowanego leczenia, zwłaszcza operacyjnego.

Leczenie żywieniowe – metody

Leczenie żywieniowe obejmuje różne metody dostarczania składników odżywczych w zależności od indywidualnych potrzeb pacjenta i jego zdolności do przyjmowania pokarmów. Wszystkie te metody są stosowane zgodnie z zaleceniami lekarza i dietetyka. Skuteczne leczenie żywieniowe wymaga dokładnej oceny stanu zdrowia, możliwości przewodu pokarmowego i indywidualnych preferencji pacjenta.

Żywienie Doustne:

  • To najczęstsza i naturalna forma spożywania pokarmów.
  • Żywienie doustne jest zalecane dla osób, które są w stanie bezpiecznie przyjmować pokarmy przez usta i wchłaniać składniki odżywcze z przewodu pokarmowego.
  • Obejmuje całą gamę pokarmów, od stałych po płynne. Może być modyfikowane pod kątem konsystencji, składników odżywczych czy smaku, w zależności od potrzeb pacjenta.
  • Dostarcza nie tylko składników odżywczych, ale także przyjemności z jedzenia. Jest najbardziej naturalnym i społecznie akceptowanym sposobem żywienia.

Bardzo często wykorzystuje się w tym przypadku suplementację nutridrinkami. Są to napoje będące skoncentrowanym źródłem składników pokarmowych, witamin i składników mineralnych.

Żywienie enteralne (dojelitowe):

  • Żywienie enteralne polega na dostarczaniu pokarmu bezpośrednio do przewodu pokarmowego poprzez sondę umieszczoną przez nos lub bezpośrednio do żołądka lub jelita cienkiego przez gastrostomię lub jejunostomię.
  • W przypadku pacjentów, którzy są niezdolni do spożycia pokarmów doustnie, ale zachowują zdolność do trawienia i wchłaniania składników odżywczych.
  • Specjalne płyny zawierające pełnowartościowe składniki odżywcze są podawane poprzez sondę enteralną.
  • Zapewnia niezbędne składniki odżywcze, minimalizując jednocześnie ryzyko infekcji i utraty masy mięśniowej u pacjentów, którzy nie mogą jeść doustnie.

Żywienie parenteralne (dożylne):

  • Żywienie parenteralne polega na dostarczaniu składników odżywczych bezpośrednio do krwiobiegu za pomocą kaniuli umieszczonej w dużym naczyniu krwionośnym, zazwyczaj żyłach centralnych.
  • W przypadku, gdy przewód pokarmowy nie jest zdolny do trawienia i wchłaniania składników odżywczych, np. w wyniku ciężkich schorzeń jelit, niedrożności czy poważnych urazów.
  • Specjalne roztwory zawierające pełnowartościowe składniki odżywcze są podawane w sposób kontrolowany.
  • Stanowi skuteczne źródło odżywiania dla pacjentów, którzy nie są w stanie korzystać z innych form żywienia. Wymaga jednak precyzyjnej kontroli i monitorowania.

Rola dietetyka w leczeniu żywieniowym

  1. Dietetyk przeprowadza wstępną ocenę stanu zdrowia pacjenta, zbierając informacje na temat jego stanu zdrowia, historii chorób, stylu życia i nawyków żywieniowych.
  2. Na podstawie zebranych informacji dietetyk określa cele terapeutyczne i ustala plan żywieniowy dostosowany do indywidualnych potrzeb pacjenta. Cele te mogą obejmować kontrolę masy ciała, poprawę poziomu cukru we krwi, zmniejszenie poziomu cholesterolu czy inne cele zdrowotne.
  3. Dietetyk tworzy spersonalizowany plan żywieniowy, który uwzględnia preferencje żywieniowe pacjenta, ewentualne alergie lub nietolerancje pokarmowe oraz zalecenia zdrowotne. Plan ten musi być realistyczny i dostosowany do stylu życia pacjenta.
  4. Dietetyk dostarcza pacjentom wiedzy na temat zdrowego żywienia i roli różnych składników odżywczych w diecie. Wspiera ich w podejmowaniu świadomych wyborów żywieniowych.
  5. Dietetyk online lub w tradycyjnej formie śledzi postępy pacjenta, monitorując np. zmiany masy ciała, poziomu cukru we krwi czy poziomu cholesterolu. Na podstawie tych danych można dostosować plan żywieniowy w miarę potrzeb.
  6. Motywacja pacjenta jest kluczowa dla sukcesu leczenia żywieniowego. Dietetyk pełni rolę motywatora i dostarcza wsparcia emocjonalnego, pomagając pacjentowi utrzymać zaangażowanie w procesie leczenia.
  7. Jeśli pacjent popełnia błędy żywieniowe lub ma trudności w realizacji planu żywieniowego, dietetyk pomaga go skorygować i dostosować plan do nowych okoliczności. W miarę poprawy stanu zdrowia pacjenta, dietetyk może wprowadzać zmiany w diecie, aby dostosować ją do ewentualnych nowych celów zdrowotnych.
  8. W niektórych przypadkach dieta może być częścią szerszego planu leczenia, dlatego dietetyk współpracuje z innymi specjalistami, takimi jak lekarze, terapeuci czy psycholodzy, aby zapewnić kompleksową opiekę medyczną.
error: Content is protected !!